Gesprekken
Publieke wetenschap
“De kloof tussen wetenschap en publiek moet hoognodig gedicht worden!” Onder dit motto floreert de wetenschapscommunicatie en werd onlangs de Nationale Wetenschapsagenda gelanceerd. Volgens velen moeten wetenschap en samenleving geen gescheiden werelden zijn.
Maar hoe ziet een publieke wetenschap eruit? Zijn er vormen denkbaar waarbij publiek en wetenschap niet tegenover elkaar staan, maar juist met elkaar vervlochten raken? Moeten we wetenschapscommunicatie verruilen voor bijvoorbeeld burgerwetenschap, doe-het-zelf-wetenschap of open science?
Bram Harkema en Lieven Heeremans vroegen zich hetzelfde af. De twee studenten organiseerden de collegereeks Public perception of science aan de Universiteit Utrecht. Alle lezingen worden als podcast op De Omslag gepubliceerd.
De universiteit: motor van emancipatie?
Waar spreiding van kennis via de universiteit in de Nederlandse ‘Gouden Jaren’ de sleutel leek te vormen tot het terugdringen van sociale ongelijkheid, is de universiteit nu veranderd in een massa-bedrijf met managers, hoge werkdruk, concurrentie en minder kans op een vaste baan. Wat is de invloed hiervan op de onderwijskansen kinderen uit hoogopgeleide en uit laagopgeleide gezinnen? Wordt de universiteit een meritocratie of een plutocratie? Wat, kortom, is er overgebleven van de sociale emancipatiemotor die de universiteit ooit was en welke rol speelt het nieuwe leenstelsel hierin?
De universiteit en haar gebouwen
Democratie als oplossing?
Over problemen in het hoger onderwijs kan iedereen meepraten: de flexwerkers uit onze publicatie- en diplomafabrieken verdrinken namelijk in de regeldruk. Maar, volgens de Amsterdamse commissie die zich over decentralisering en democratisering boog, zijn er ook oplossingen. Die zijn te vinden in een democratische universiteit. Dit gesprek gaat daar over: waarom en hoe moeten we de universiteiten democratiseren? Hoe zou een democratische universiteit eruit zien?
Het vraagstuk
Het lenteoproer heeft heel wat losgemaakt. Oud zeer en nieuw zeer. Maar niet alles is altijd even relevant. De Omslag sprak met zeven betrokkenen om wat orde in de revolutie te scheppen.
Vindt u dat het belangrijkste discussiepunt nog niet genoemd wordt? Lever dan zelf een bijdrage aan dit vraagstuk. Welke vraag moet volgens u centraal staan in het debat?
Kennis & Markt
De universiteit en de markt zijn steeds verder met elkaar verstrengeld geraakt, zo betoogde de Rotterdamse socioloog Willem Schinkel in zijn spraakmakende essay ‘Kennis is markt’. Als gevolg daarvan verliest kennis vrijwel al zijn waarde, op zijn economische waarde na. Het kapitalisme is ‘cognitief’ geworden. Dit idee vormt het startpunt van het eerste Maagdenhuisdebat.
Dear university, let's talk diversity!
‘Hot’ themes like democracy, workload or the emancipatory function of education might seem universal. But do they really affect everyone in higher education to the same degree? There is a lack of diversity and inclusivity at all levels of academia, which is why this edition focuses on the structural problems that arise from our unconscious blind spots and conscious omissions.
Curricula mostly feature dead white men, which begs the question ‘How do universities create knowledge, for whom and by whom?’ Which voices are underrepresented and why? We need a renewed understanding of diversity, identity politics and intersectionality to tackle these questions. In this edition — in English to be accessible to more people — scholars and activists point to potential problems and possible solutions in confronting the homogeneity of the university, and the society it is part of.
Bildung! Bildung?
De taal van de universiteit
Woorden zijn vaak mikpunt van spot. Excellence is zo’n mikpunt, net als valorisatie, studierendement, of het soort stuntelige woordenbrij dat soms voor ‘wetenschappelijke tekst’ dient door te gaan. Maar de taal van de universiteit is meer dan onschuldig vermaak.
Daarom opent De Omslag een gesprek over taal. Met welke discursieve trucs maken wetenschappers aanspraak op waarheid? Bestaat er zoiets als ‘te goed’ schrijven voor de academie? En is Engels het moderne Kerklatijn?
Onderzoeksfinanciering
Iets dat minder aandacht kreeg in de studentenopstand maar juist steeds vaker wordt bevraagd binnen de wetenschap, is de verdeling van onderzoeksgeld. Met name op het beurzensysteem bestaat kritiek: het zou tijdverspilling zijn en minimale verschillen tussen onderzoekers buitenproportioneel belonen.
Kan het ook anders? De Omslag heeft om het spits af te bijten drie radicale alternatieven voor NWO verzameld. Maar of hiertussen de juiste oplossing zit, staat natuurlijk nog ter discussie. Praat u met ons mee?