Gesprek


Bildung! Bildung?

Bildung: Jet Bussemaker speecht erover, opiniemakers willen er meer van zien, en de eerste Bildung Academie is een feit. Bij iedere roep om meer vormend onderwijs ligt de term Bildung op de loer. Toch blijft het een glibberig begrip; klassieke vorming voor de één is een kerncompetentie voor de ander. Hoe geschikt is een 19e eeuws Duits concept eigenlijk voor de Nederlandse universiteit van 2015? Is dit het juiste ideaal voor hoger onderwijs of moeten we op zoek naar alternatieven? En wat is toch dat verlangen dat Bildung belooft te stillen?

Gespreksoverzicht

Bildung: wat is het wel en niet?

Het Bildungsideaal laat zich misschien niet geheel grijpen in één definitie, maar daarin schuilt juist haar kracht. Op de Bildung Academie is Bildung geen anachronistische gadget binnen een winst-gerichte onderwijsgeest, maar juist een poging om met deze tijdsgeest te breken.

Weg met de vakidioten, begin met klassieke vorming!

Het huidige universitaire bestel leidt een maatschappelijke elite van vakidioten op, en moet daarom grondig op de schop. Om klaar te zijn voor de maatschappij, dient te student gevormd te worden tot ‘waarlijke menselijkheid’.

De universiteit wijst de weg

Bildung draait om uitstijgen boven je zelf. Waar een leerling niet altijd de weg zal weten, is de universiteit daar in haar rol als leraar om de richting wijzen.

Het Bildungsideaal is universeel

Het Bildungsdebat wordt opgehouden door een te nauwe interpretatie van het begrip. Een heroriëntatie op de oorsprong laat zien dat Bildung een ideaal is dat de mogelijkheden van de universiteiten overstijgt, en daardoor nooit een lifestyle product van de 1% kan worden.

Hou Bildung er buiten

Het is niet aan het hoger onderwijs om onze persoonlijke ontwikkeling te leiden. Wanneer een "ontwikkelde" burger als resultaat van een opleiding wordt verwacht, kan deze ontwikkeling per definitie niet persoonlijk zijn.

Geen ‘Bildung’, maar ‘Studium’

Het individualistische Bildungsideaal staat ten dienste van huidige machts en- bestuursvormen op de universiteiten. Niet persoonlijke competentie, maar onderzoekend onderwijs moet centraal staan in de academie. Maak daarom 'Studium', de collectieve en publieke studie, het ideaal van de toekomst!

Het nut van Bildung

Morele vorming en filosofie zijn minstens net zo nuttig als het leren van 21st century skills. Juist in de context van een veranderende arbeidsmarkt is Bildung onmisbaar.

Bildung als gadget voor de 1%

Het klassieke Bildungsideaal is gebaseerd op een model van democratisch burgerschap. Maar hebben contemporaine burgers nog wel toegang tot een politieke arena, nu de maatschappij gedefinieerd wordt in termen van de markteconomie? In de context van de 21e eeuw wordt Bildung uitgehold tot lifestyle product voor op het CV.