Op 28 februari stortte Tegenlicht zich op de universiteit van de toekomst, op De Slimme Universiteit. Bij de daaropvolgende meet up in Pakhuis de Zwijger gaf ik namens de University of Colour een speech waarin ik uitleg wat er moet veranderen aan de huidige universiteit en hoe de universiteit van de toekomst eruit ziet. Hieronder de tekst van de speech.

Tijdens de bevrijding van het Maagdenhuis afgelopen jaar ontstond het initiatief van de University of Colour: een geëngageerde groep van studenten, docenten en activisten die zich richtte op het dekoloniseren van de Universiteit en de maatschappij. Boven de poort van het Maagdenhuis hing een spandoek met hun statement ‘geen democratisering zonder dekolonisering’. In de daarop volgende eisenlijst werd uitgelegd dat democratisering van de universiteit betekenisloos is zonder het aanpakken van de onderdrukkingsmechanismen richting vrouwen, mensen van kleur, de LGTBQIA+ gemeenschap, mensen uit de economische onderklassen, ongedocumenteerde mensen en mensen met een handicap. Hoewel De Nieuwe Universiteit vanuit de studenten en Rethink UvA vanuit de docenten relevante vragen stelde over het rendementsdenken, top-down management en transparantie in geldzaken, was het probleem dat zij op geen manier de relevante vragen stelden voor de gemarginaliseerde meerderheid van deze planeet. Vragen over de globale sociaaleconomische ongelijkheid tussen het noorden en zuiden, het milieu en/of vragen over racisme, sexisme, klassisme, validisme, homofobie, heteronormativiteit, en of neo-koloniale vormen van dominantie werden geheel buiten beschouwing gelaten.

Om tot een gedekoloniseerde universiteit te komen moeten we eerst het geheugen over het koloniale verleden herstellen

Inmiddels hebben we als de University of Colour een dekoloniale school opgezet die morgen Dat is dus op 3 maart 2016 van start gaat met meer dan 70 inschrijvingen waarbij we samen met kunstenaars, hoogleraren, verhalenvertellers, activisten, en vluchtelingenorganisaties een programma hebben opgericht dat drie maanden duurt, waarbij we het onderwijs zelf ter hand nemen. Verder hebben we na de bevrijding een commissie opgericht die gaat kijken naar diversiteit en dekolonisatie op de UvA, en verbonden is aan de commissie democratisering en decentralisering. Hiermee hebben we onze dekoloniale strijd in het hart/centrum geplaatst van de mainstream witte studentenbeweging. Hiermee is het statement ‘No Democratisation Without Decolonisation’ via die commissie in de praktijk gebracht. Verder hebben we onder andere radioshows gehouden, en lezingen, filmscreenings, dialogen, en paneldiscussies georganiseerd om het bewustzijn te vergroten.

De eerste stap die nodig is om tot een gedekoloniseerde universiteit te komen is om het geheugen te herstellen over het koloniale verleden, waar immers de eerder genoemde vormen van onderdrukking zijn wortels vinden. Hierbij moeten de ervaringen en verhalen van onderdrukte groepen centraal komen te staan. Zij zijn het vertrekpunt voor het stellen van relevante vragen en het vormen van nieuwe verhalen en denkkaders. Dekoloniseren is het in de praktijk brengen van de woorden van Frantz Fanon, die stelde dat “the last shall be first, and the first last”. Dus geen termen meer als gouden eeuw, maar termen als zwarte holocaust, geen verhalen over zeehelden tijdens SAIL maar zeeschurken en verzetshelden, geen verlichtingsdenkers maar patriarchale racisten, geen moderne geciviliseerde beschaving maar een koloniale roofstaat. Dit zijn de meer gangbare termen wanneer men het perspectief van de onderdrukte groepen als een vertrekpunt neemt voor het vormen van een wereldbeeld.

Diversiteit is een gevaarlijk, hol en op zichzelf staand amoreel begrip dat van alles kan betekenen. Je kan het hebben over biodiversiteit, diversiteit van producten, diversiteit van huidskleur, etniciteit en seksuele oriëntatie. Diversiteit klinkt positief, cool, leuk en haalbaar maar draagt niet in zich de diepere betekenis en focus die het morele en historische begrip dekolonisatie in zich draagt. Diversiteit is een woord dat comfortabel ligt in het witte oor, maar in zich het gevaar draagt dat sociale, economische en politieke machtsverhoudingen en de daar achterliggende ontstaansgeschiedenis buiten beschouwing worden gelaten. We praten namelijk niet over diversiteit in een historisch en sociaal vacuüm. We praten erover omdat het koloniale verleden zich manifesteert in de hedendaagse instituties, taal, sociale relaties en cultuur.

Het begrip diversiteit op zichzelf draagt niet bij aan een geheugenherstel en geeft geen beter inzicht in het koloniale verleden en de daarbij behorende onderdrukkingsmechanismen. Daarom: fuck diversiteit, we willen dekolonisatie! Meer daarover lees je bijvoorbeeld hier. Het belang van dekolonisatie erkennen is de eerste stap naar een rechtvaardigere wereld en is een morele, sociale, en historische verantwoordelijkheid die we met zijn allen dragen.

Tot slot viel het me op dat het publiek er die avond wat bleekjes bij liep, wat toch vreemd is als je bedenkt dat diversiteit één van de kernonderwerpen van de aflevering van Tegenlicht was. Drie maal raden waardoor dat komt. Hier nog wat links naar artikelen die aansluiten op de speech.